Jednoosobowa działalność gospodarcza a JPK
Prowadzenie biznesu w Polsce jest obarczone szeregiem obowiązków. Jednym z nich jest uzupełnianie Jednolitego Pliku Kontrolnego, który został wprowadzony w 2016 roku. Obecnie obowiązek złożenia JPK do urzędu skarbowego dotyczy wszystkich przedsiębiorców korzystających z systemów komputerowych – również tych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Co to jest JPK i jakie informacje powinno zawierać?
Czym jest Jednolity Plik Kontrolny? Zasady rozliczania jednoosobowej działalności gospodarczej
Jednolity Plik Kontrolny został wprowadzony przez art. 193a ordynacji podatkowej i niektóre przedsiębiorstwa obowiązuje już od 2016 roku. Celem JPK jest umożliwienie przekazywania informacji podatkowych w formie elektronicznej. Obecne przepisy dotyczą podmiotów, które prowadzą część struktur tylko przy użyciu programów komputerowych. Np:
- MicroSoft Excel,
- programy przeznaczone do wystawiania faktur,
- programy do prowadzenia księgowości,
- programy przeznaczone do prowadzenia gospodarki magazynowej.
Wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego oznacza wiele korzyści w prowadzeniu własnej działalności. Taka metoda ma na celu ułatwienie komunikacji między podatnikiem a urzędem kontroli i skrócenie czasu wykonywanych czynności podatkowych. Dane dostępne w formie JPK umożliwiają szybszą analizę i automatyzację procesów związanych z przesyłaniem informacji do Urzędu Skarbowego.
JPK ogranicza również koszty związane z tymi czynnościami. Odejście od papierowych wydruków to zmniejszenie negatywnego wpływu człowieka na środowisko. JPK to także uproszczenie audytoriów i przyspieszenie kontroli podatkowych przy jednoczesnym szybszym wykrywaniu nadużyć. Wszystkie wartości wysyłane do kontroli muszą być zgodne z prawdą. JPK wymusza więc wprowadzenie porządku w dokumentach firmowych.
JPK 2018 – czy Jednoosobowa Działalność Gospodarcza musi go stosować?
Podmioty zobowiązane do stosowania Jednolitego Pliku Kontrolnego zostały podzielone przez ustawodawcę na cztery grupy:
- mikroprzedsiębiorcę – roczna średnia liczba etatów od 0 do 9,99 etatu, obroty netto w jednym roku nie przekraczają 2 mln Euro w przynajmniej jednym z dwóch ostatnich lat,
- małego przedsiębiorcę – roczna średnia liczba etatów od 10 do 49,99, a obroty netto wynoszą 10 mln Euro w przynajmniej jednym z dwóch ostatnich lat,
- średniego przedsiębiorcę – roczna średnia liczba etatów od 50 do 249,99, a obroty netto do 50 mln Euro w przynajmniej jednym z dwóch ostatnich lat,
- dużego przedsiębiorcę – roczna średnia liczba etatów wynosi 250 lub więcej, a obroty netto przekraczają 50 mln. Euro w przynajmniej jednym z dwóch ostatnich lat.
Podczas obliczania średniorocznego zatrudnienia nie uwzględnia się pracownic pozostających na urlopach macierzyńskich lub na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz pracowników przebywających na urlopach ojcowskich. Oprócz pracowników przebywających na urlopach wychowawczych i im podobnych, do zatrudnienia nie zalicza się również młodzieży zatrudnionej w celu przygotowania zawodowego.
Struktury JPK
Jednolity Plik Kontrolny posiada kilka struktur elektronicznej postaci ksiąg rachunkowych i dowodów księgowych. Każdy z tych plików składa się z trzech sekcji – nagłówkowej, merytorycznej i kontrolnej. Struktury ciągle się zmieniają, ale obecnie JPK składa się z 7 struktur:
| Struktura | Plik kontrolny | Informacje zawarte w pliku | Ważne informacje |
| księgi rachunkowe | JPK_KR | 1. Zestawienie obrotów i sald – wymagane są informacje nt. kont, bilansów i sald, 2. Dziennik księgi głównej – dane dot. dowodów księgowych (numer dowodu, rodzaj dowodu, data sprzedaży, data księgowania). Ważne aby zawierał informację o osobie odpowiedzialnej za treść zapisu. 3. Zapisy na kontach księgi głównej i ksiąg pomocniczych – czyli kodu na koncie, który pozwala na powiązanie go z zapisem w dzienniku. | Przedsiębiorca, który prowadzi uproszczoną księgowość wykorzystując programy komputerowe nie musi sporządzać tego JPK. |
| wyciąg bankowy | JPK_WB | 1 Numer IBAN rachunku, którego dotyczy wyciąg. 2. Salda – informacje dotyczące początkowego i końcowego wyciągu bankowego. 3.Wyciąg – dane dotyczące poszczególnych operacji (data operacji, kwota winien, kwota ma, nazwa strony operacji, opis danej operacji). | Ta struktura może zostać poszerzona o numer rachunku bankowego należącego do podmiotu. Kwestia wyciągu bankowego nie została dopracowana w kwestii przedsiębiorców prowadzących jednoosobowych działalności gospodarczych korzystających z prywatnego konta w firmie. |
| magazyn | JPK_MAG | 1. Przyjęcie zewnętrzne – są podzielone na dwie podsekcje, czyli PZ wartość i PZ wiersze. 2. Wydanie zewnętrzne – podzielone są na dwie grupy, czyli WZ wartość i WZ wiersze. 3. Rozchód wewnętrzny i Przesunięcie Międzymagazynowe – również dzieli się na dwa etapy – RW i MM wartość oraz RW i MM wiersze. | Podsekcje i etapy “wartość” obejmują takie dane jak: numer dokumentu, data dokumentu, data otrzymania towaru, dostawca, wartość ogólna, numer faktury. Każda podsekcja “wiersze” zawiera: kod towaru, nazwę towaru, ilość, jednostkę, cenę jednostkową, wartość pozycji. Obowiązek składania JPK_MAG dotyczy wszystkich podmiotów prowadzących gospodarkę magazynową z użyciem programów komputerowych (w tym jednoosobowych działalności gospodarczych, spółek, i in,) |
| ewidencja zakupu i sprzedaży VAT | JPK_VAT | 1. Ewidencja Sprzedaży VAT – zawiera dane takie jak: data sprzedaży, data wystawienia faktury, numer dokumentu, informacje nt. nabywcy (nazwa firmy, adres), sprzedaż opodatkowana brutto, sprzedaż opodatkowana VAT 23 proc, sprzedaż opodatkowana netto 8 proc, sprzedaż opodatkowana netto 5 proc, sprzedaż opodatkowana netto 0 proc, sprzedaż zwolniona i sprzedaż niepodlegająca opodatkowaniu VAT, import, eksport, wewnątrzwspólnotowe nabycie i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów oraz suma VAT. 2. Ewidencja Zakupu VAT – zawiera wszystkie informacje o dostawcy faktury (nazwa firmy, adres, NIP), numer faktury, data wpływu faktury, kwota netto przy nabyciu towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych, kwota podatku naliczonego i kwota netto przy nabyciu towarów. | Każda firma opodatkowana podatkiem VAT powinna składać formularz JPK_VAT za okresy miesięczne do 25. dnia miesiąca następującego. Miesięczna wysyłka tego formularza obowiązuje również podatników rozliczających się kwartalnie. Ten formularz ma obrazować wszystkie dane wykazane w rejestrze VAT oraz w składanych deklaracjach VAT. |
| faktura VAT | JPK_FA | 1. Stawka podatku – wszystkie dane nt. stawek podatku VAT występujących na fakturach zawartych w rejestrze zakupu i sprzedaży. 2. Faktury – prezentacja podstawowej informacji o fakturze poprzez jej oznaczenie (VAT – zwykła faktura, KOREKTA – faktura korygująca, ZAL – faktura zaliczkowa, POZ – pozostałe faktury). W tej sekcji dodatkowo dodawane są informacje 3. Szczegółowe pozycje faktury – numer faktury, nazwa towaru/usługi, miara dostarczonego towaru lub zakres wykonywanych usług, ilość lub liczba, cena jednostkowa brutto i wartość sprzedaży brutto. | W formie JPK nie przekazuje się faktur zakupu. |
| Księga Przychodów i Rozchodów (KPiR) | JPK_KPIR | 1. PKIPR info – informacje na temat wartości spisu z natury na początek i na koniec roku, kosztów uzyskania przychodu i dochodu. 2. PKIPR wiersze – dane związane z liczbą porządkową, datą zdarzenia gospodarczego, numerem dowodu ksiegowego, danymi kontrahenta, opisem zdarzenia, przychodem, zakupem i wydatkiem. | brak dodatkowych informacji |
| ewidencja przychodów (ryczałt) | JPK_EWP | 1. Ewidencja Przychodów (wiersze) – informacje na temat liczby porządkowej, daty wpisu, daty uzyskania przychodu, numeru dowodu, kwoty przychodu opodatkowanego wg stawek (20 proc 17 proc, 8,5 proc., 5,5 proc., 3 proc.), kwoty przychodu opodatkowanego 10 proc. stawką i przychodów ogółem. | brak dodatkowych informacji |
Jak wygląda wysyłanie JPK do urzędu kontroli?
JPK do Urzędu Skarbowego możemy przesłać drogą internetową lub za pomocą elektronicznych nośników danych (np. płyta DVD lub pendrive). Nośniki danych powinny być odpowiednio oznakowane, co pozwoli na jednoznaczną identyfikację nośnika. Oprócz tego powinny one zostać odpowiednio przystosowane do warunków przechowywania (temp. od 18 do 22 st. C oraz wilgotność na poziomie 40-50 proc). Nośniki powinny zapewnić możliwość odczytania danych w różnych urządzeniach. Dotyczy to wszystkich struktur poza JPK_VAT. Tę ostatnią należy wysyłać co miesiąc za pomocą komunikacji elektronicznej, tak samo jak e-deklaracje.
Aby przesłać dane za pomocą Jednolitego Pliku Kontrolnego online musimy posiadać ważny elektroniczny podpis. Plik wysyłamy za pomocą strony internetowej Ministerstwa Finansów. Po prawidłowym przesłaniu danych musimy pobrać jeszcze UPO, dokument który stanowi dowód doręczenia dokumentu (zawiera datę i godzinę przekazania ksiąg) oraz zapewnia integralność przekazywanych danych.
Ministerstwo Finansów udostępniło również aplikację “KLIENT JPK” pozwalającą na wysyłanie utworzonego wcześniej pliku JPK_VAT do Ministra Finansów. Klient może z niej skorzystać również w celu utworzenia pliku JPK po zaimportowaniu danych z pliku CSV. Przedsiębiorca może wybrać wygodniejszą formę.
Czym grozi przedsiębiorcy nieprzestrzeganie JPK?
Przedsiębiorcy, którzy odmawiają przekazania danych w formie JPK powinni liczyć się z możliwością kary. Ustawodawca nie przewidział oddzielnych sankcji, dlatego kary wynikają z ordynacji podatkowej oraz kodeksu karnego skarbowego. W pierwszym przypadku będzie to kara porządkowa w wysokości 2800 zł.
W oczach urzędu skarbowego, nieprzekazanie JPK może zostać uznane za udaremnienie bądź utrudnianie wykonania czynności służbowej w trakcie kontroli skarbowej, kontroli podatkowej lub w czasie trwania czynności sprawdzających. W takim wypadku przedsiębiorca powinien się liczyć z karą grzywny. Zostały one określone art. 83 kodeksu karnego skarbowego. Za przestępstwo skarbowe dokonane w roku 2016 roku kara może wynieść nawet 720 stawek dziennych, czyli do 17,7 mln zł.
